تأثیر برخی تنظیم‌کننده‌‌های رشد، منبع کربن و اسیدهای‌ آمینه بر جنین‌های رویشی حاصل از کشت سوسپانسیون گیاه یونجه (Medicago sativa L.)

یونجه (Medicago sativa L.) یکی از مهمترین گیاهان علوفه‌ای جهان است که نقش بسیار مهمی در تأمین علوفه، تثبیت نیتروژن و کاهش فرسایش خاک دارد. این گیاه خودناسازگار و دگرگشن است وبدین ترتیب نگهداری و تکثیر ژنوتیپ‌های مطلوب آن دشوار بوده و تولید بذر مرغوب و یکدست در این گیاه با مشکلات زیادی مواجه است. یکی از تکنیک‌هایی که در حل این مشکل می­تواند کاربرد فراوانی داشته باشد، جنین‌زایی رویشی می‌‌باشد. بنابراین شناسایی عوامل موثر بر جنین‌زایی رویشی از اهمیت خاصی برخوردار است. این آزمایش به منظور ارزیابی اثر دو تنظیم کننده رشد 2,4-D (5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) و کینتین (0 و 1 میلی‌گرم در لیتر)، نوع منبع کربن (ساکارز و مالتوز) و اسید آمینه‌های گلوتامین و سرین بر روی جنین رویشی یونجه در کشت سوسپانسیون سلولی جنین‌زای یونجه با استفاده از 4 ریزنمونه (هیپوکوتیل، کوتیلیدون، دمبرگ و برگ) به اجرا درآمد. در بین تیمارهای مورد بررسی تفاوت معنی‌داری از نظر صفات اندازه‌گیری شده مشاهده گردید. بین غلظت 2,4-D مورد استفاده در کشت سوسپانسیون و تعداد جنین شمارش شده در مرحله بلوغ، رابطه مستقیمی وجود داشت، به نحوی که افزایش 2,4-D سبب کاهش تعداد جنین رویشی گردید. وجود کینتین در محیط باعث افزایش معنی‌داری در جنین‌زایی رویشی شد. علی‌رغم اثر معنی‌دار اسیدهای آمینه گلوتامین و سرین بر روی نمو جنین، استفاده از این اسید‌های آمینه در محیط کشت سوسپانسیون سبب کاهش معنی‌دار جنین‌زایی رویشی در کشت مایع گردید. وجود مالتوز در محیط مایع بیش از هر فاکتور دیگری سبب بلوغ جنین‌های رویشی و افزایش تعداد جنین در کشت سوسپانسیون شد. در بین 4 نوع ریزنمونه مورد بررسی نیز از نظر قابلیت جنین‌زایی رویشی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. بیشترین و کمترین تعداد جنین به‌ترتیب متعلق به ریزنمونه‌های هیپوکوتیل و دمبرگ بودند.